Eylül ayı birçoğumuza sonbaharın başlangıcını, yaprak dökümünü ve hüzünleri çağrıştırıyor olabilir. Çocuklar ve ebeveynler için ise yepyeni bir yıl anlamına geliyor. Bir yanda var olan hüzün diğer yanda yeni yıl heyecanı ile birleşince, farklı duygular ortaya çıkıyor. Nasıl bir yıl olacak, yeni sınıfında zorlanacak mı?, arkadaşları olacak mı sorularını düşünen anne-babalar ve bu cevapların belirsizliğinden endişe duyan öğrencilerle başlıyor Eylül ayı.
3 aylık bir yaz tatilini geride bırakırken, bu dönemde ülkemizde ve dünyada hepimizi üzen olaylara şahit olduk. Bu olaylar kendimiz için olduğu kadar çocuklarımız için de daha fazla endişelenmemize neden olabiliyor.
Günce’l Bülten’de bu ay olası kaygılarla başladığımız yeni yılda ihtiyaç duyulacak bazı becerilere yer verdik. Ruhsal çantamızda fark etmeden hep taşıdığımız, ihtiyaç anında çıkarıp kullanacağımız beceriler ve sorular neler olabilir;
Kimin kaygısı kimin duygusu? Yeni kelimesinin size çağrıştırdığı 3 kelimeyi düşünün? Bunlar olumlu mu olumsuz mu? Kimimiz için yenilik tazeliği çağrıştırırken, kimimiz için belirsizliği hatırlatır. Küçük yaş çocuklarda ise ikisi iç içe geçmiştir. Okula gitmek için çok heyecanlı ve istekli olan bir çocuk, okula gideceği günün sabahında ağlamaklı bir öğrenciye dönüşüp, okulda anne-babasından ayrılmamak için ağlayabilir. Tüm bu kaygı ve endişelerin kaynağını belirlemek süreci kolaylaştıracak ilk adımlardan birisidir. Bu endişenin kaynağı ebeveyn mi, çocuğun daha önce yaşadığı olaylar mı, yoksa gerçekten belirsizliğin getirdiği bir kaygı mı? Kaynağı tespit ettiysek yola devam.
Her şeyi bilmek mümkün mü? Korktuğumuz, endişe ettiğimiz bazı bilinmezlikler karşısında çaresiz durumdayız. O anı yaşamadan ne olacağını bilmemek bazen çok zorlayıcı olabilir. Bu nedenle, şimdi ve burada ne yapabileceğimizi bulmak tek çözüm. Hepimiz farklı çözüm yolları kullanabiliriz, bu anlar size ve çocuğunuza iyi gelen yolları keşfetmek için mükemmel fırsatladır. Kimimiz için dua etmek, kimimiz için iyi şeyler olacağını düşünmek, kimimiz için bir yere bu duyguları yazmak, resmini çizmek olabilir. Çocuğunuza ve kendinize, okula gitmeden orada ne olacağını bilmenin mümkün olmadığını söyleyebilirsiniz. Hiçbirimiz her şeyi bilen tahmin eden güçte değiliz. Tam tersi gibi görünüyor olsa da, aslında her şeye gücümüzün yetmediğini bilmek korkutucu değil rahatlatıcıdır.
Zorluk yaşamadan güçlenilmez mi? Molieri’nin dediği gibi “Zorluklar, başarının değerini arttıran süslerdir”. Okul, çocuklar için ebeveynden bağımsız olarak var olmaya çalıştığı ilk ortam. Eğer aile de çocuğunu bu kuruma göndermeye karar vererek oraya güvendiğini çocuğuna anlatmış oluyor. Ailesinin güvendiği bir ortamda, yaşıtları ya da öğretmeniyle yaşamaya devam ederken doğal olarak çocuklar farklı konularda zorluklar yaşıyorlar. Bu zorlukları aşarken de güvendikleri bir arkadaş ve yetişkinden yardım istiyor, sorunu çözmek için farklı yollar deniyorlar. Sonunda da bir şeyi başarmış olmanın hazzını tadıyorlar. Ya da başarısızlığın üzüntüsünü ve bu üzüntünün aslında dünyanın sonu olmadığını deneyimliyorlar. Bütün bunları, yetişkinler olarak biz de kendi hayatlarımızda ve genellikle daha acımasız şekilde deneyimliyor olabiliriz. Çocuklarımızın, güvenli bir ortamda olduğunu ve bununla baş edebileceğine inanmak, bu mesajı çocuğa da vermek güçlenmesini sağlamak için çok önemli bir adımdır.
Sorun çeşitliliğine rağmen bazı temel beceriler anne-babaların bu sorunlar konusunda çocuklarına verebilecekleri destek için yeterli olacaktır.
Kitapları kaplamak , duygularını kapSamak: Kitapları kaplamak en büyük okul hazırlıklarından birisiydi, her ne kadar artık kitaplar ve defterler çoğunlukla kaplanmış olarak satılıyor olsa da bu hazırlığın temsil ettiği şeyi unutmamak gerekir. Çocuklar aslında kitaplarını kaplarken bir yandan da duygusal dünyalarında bir hazırlık yapıyorlar. İşte kitapları kapladığımız gibi çocukları da yaşayabilecekleri olumsuz durumlardan zarar görmemesi için korumamız gerekiyor. Buradaki önemli nokta şudur ki; çocukları her tür olumsuz durum ve duygudan korumak onlara fayda yerine zarar getirir. Yapabilirlikleri ve baş etme becerileri takdir edilmemiş çocukların endişe duyguları kişilik yapılanmasında kalıcı bir yer edinir. Sürekli endişeli kişiler ise yaşı ne olursa olsun “az sonra kötü bir şey olacak” duygusuyla yaşar ve anın keyfini de çıkaramaz.
Çocuğunuz bir filmden korktuğunda, onu filmde neyin korkuttuğunu konuşmak sizin için bir ipucu olacaktır.
Duygusal Çevirmenlik: Çocuklar, anne-babalarından uzakta, yalnız başına kaldığı, ondan beklentilerin var olduğu bir ortamda bir nevi ayakta kalma mücadelesi vermektedir. Bu nedenle yaşadığı bazı olayları anlamak, anlamlandırmak ve ne yapması gerektiğini bilememek gibi belirsiz durumlarla karşı karşıya kalacaktır. Anne-baba, bu belirsiz durumları çocuk yerine çözmek, onu yönlendirmek yerine çocuğunun anlattıklarını bir nevi çevirmenlik görevi yaparak çocuğun anlamlandırmasına yardımcı olabilir.
Yukarıdaki film örneğinde olduğu gibi, duygusal çevirmen filmde korku uyandıran sahneyi çocuğuyla konuşarak, bunun neyi hatırlattığını – ne anlama geldiğini birlikte bulmaya çalışmalıdır. Bazı olaylar kaygılara neden olur ancak bu kaygımızı anlamlandırır ve nasıl baş edeceğimize dair bilgi sahibi olursak, nedenlerimiz değişmese bile kaygı seviyemiz azalır.
Bağımsızlığı teşvik etmek ama kayıtsız şartsız bir bağımsızlık olmamasına dikkat etmek: Bağımsızlaşıp kararlar alması, sorumluluklar edinmesi konusunda onları teşvik etmeniz kendilerine olan güveni sağlamlaştıracaktır. Ancak unutmayalım ki, bu yaş grubunda çocuklar mantıksal düşünmeyi, okul ortamındaki kurallara uymayı öğrenmiş ya da öğrenmeye hazır durumdadır. Bu nedenle, sizin de onlara güvenli sınırlar çizmeniz, yaşlarına uygun karar ve sorumluluklar vermeniz sağlıklı gelişimi destekleyen bir yöntem olacaktır.
Son dönemde yaşanan ve tanık olduğumuz olaylar kaçınılmaz olarak duygu dünyamızı çaresizlik hissiyle dolduruyor. Hayata tutunmak ve devam etmek için, kendi içimizdeki duygularımızın da farkına vararak bizi örnek alan çocuklarımıza rehberlik etmek hem bize hem de çocuklara iyi hissettirecektir.
Comments are closed.